نهضت پنطيکاستي

نهضت پنطيکاستي 

در فصل‌هاي گذشته، بررسي عقايد کليساهاي پروتستان و شيوه اداره آنها را بررسي کرديم. گفتيم که در طول همان قرن شانزدهم، يعني در قرني که نهضت پروتستان آغاز شد، کليساهاي لوتري، پرزبيتري، انگليکن، و باپتيست به وجود آمد که آنها را کليساهاي تاريخي مي‌نامند. اما در فصل قبل، در اين زمينه بحث کرديم که در ميان اين کليساهاي تاريخي پروتستان، همواره مسيحياني ناراضي وجود داشتند که بر ضرورت ارتباط شخصي با خدا، زندگي مقدس، و دوري از تشريفات کليسايي تأکيد مي‌کردند. در فصل پيشين، به چند گروه از اين ناراضيان اشاره کرديم و گفتيم که مهم‌ترين آنها، کليساي متوديست است که امروزه جزو کليساهاي تاريخي به‌شمار مي‌رود. اکثر اين گروهها بر ارتباط شخصي ايماندار با خدا و زندگي دگرگون‌شده و دريافت مکاشفاتي خارج از کتاب‌مقدس پاي مي‌فشردند. همچنين گفتيم که آنچه که امروزه تحت عنوان نهضت پنطيکاستي و کريزماتيک به وجود آمده، در واقع ادامه تاريخي اين جريان‌ها و شکل‌هاي جديد آن مي‌باشند. با اين مقدمه، اکنون به بحث در باره نهضت پنطيکاستي خواهيم پرداخت

گهواره نهضت پنطيکاستي

نهضت پنطيکاستي در واقع در گهواره کليساي متوديست پرورش يافت. کليساي متوديست که به‌دست جان وزلي (1703-1791) آغاز شد، بر تقدس همه جانبه و کامل بودن ايمانداران تأکيد داشت و از اخلاقياتي سختگيرانه برخوردار بود

يکي از همکاران جان وزلي، به نام جان ويليام فلچر (Fletcher) نهضت ديگري در همان دوره آغاز کرد که به ”نهضت تقدس“ معروف شد. اين نهضت معتقد بود که ايماندار بايد علاوه بر تجربه ايمان، ”برکت دوم“ را تجربه کند. فلچر اين تجربه را ”تعميد به روح‌القدس“ ناميد. اما اين تجربه در نهضت تقدس همراه با تکلم به زبانها نبود. اين نهضت در ميان متوديست‌ها رواج فراوان يافت

درضمن، در سال 1831، شخص ديگري باز در انگلستان، نهضت ديگري را آغاز کرد که در آن ايمانداران تکلم به زبانها را تجربه کردند

در ايالات متحده، متوديست‌ها گرايش بسياري به نهضت تقدس (نهضت فلچر) پيدا کردند و گفته مي‌شود در جلسات متعددي که در سال 1867 برگزار شد، عده زيادي از کليساي متوديست بيرون آمدند و به نهضت تقدس پيوستند

در چنين بستري بود که نهضت پنطيکاستي در اوائل قرن بيستم به ظهور رسيد

آغاز نهضت پنطيکاستي

در اواخر سال 1900، چهل دانشجوي کالج بـِتِل (در شهر توپيکا در ايالت کانزاس) که به‌دست يک واعظ متوديست به نام چارلز پرهام (Parham)تأسيس شده بود، به توصيه پرهام به بررسي موضوع تعميد به روح‌القدس در کتاب‌مقدس پرداختند. ايشان به اين نتيجه رسيدند که بر اساس کتاب اعمال رسولان، نشانه تعميد به روح‌القدس، تکلم به زبانها است. لازم به ذکر است که کتاب‌مقدس تنها کتاب درسي اين چهل دانشجو بود. در جلسه‌اي به تاريخ اول ژانويه 1901، دانشجويي به نام خانم آگنس آزمَن، تکلم به زبانها را تجربه کرد. ظرف چند روز، عده‌اي ديگر، از جمله خود چارلز پرهام، همين تجربه را به‌دست آوردند. پرهام شروع به موعظه در مناطق مرکزي آمريکا کرد و اين تجربه و نيز شفاي بيماران را اعلام مي‌داشت

ابتدا تصور مي‌شد زباني که خانم آزمن به آن تکلم مي‌کند، زبان چيني است. اما محققان چنين امري را تأييد نکردند. بعدها عنوان شد که اين زبان فرشتگان است

پرهام در سال 1905، دوره‌اي کوتاه‌مدت براي بررسي کتاب‌مقدس در تگزاس برگزار کرد. واعظي متوديست که پيرو نهضت تقدس بود، در اين جلسات شرکت داشت. او ويليام جوزف سيمور Seymour، 1870-1922 نام داشت و سياه‌پوست بود، و به همين دليل، مجبور بود خارج از کلاس بايستد و به تعليم گوش کند. سيمور تحت تأثير تجربه تکلم به زبانها که از پرهام شنيده بود، به لس‌آنجلس آمد و در سال 1906، جلساتي در ساختماني متروکه در خيابان آزوسا برگزار کرد و عده بسياري تکلم به زبانها را تجربه کردند. ديري نپاييد که خبر اين رويدادها توسط جرايد به همه جا رسيد و واعظان و مردم از سراسر دنيا براي مشاهده و کسب تجربه شخصي به خيابان آزوزا آمدند. نهضت آزوزا به‌سبب تأکيد بر تجربه روز پنطيکاست، به نهضت پنطيکاستي معروف شد

آنچه که علاوه بر تجربه تکلم به زبانها، افراد را جذب کليساي خيابان آزوسا مي‌کرد، مسأله اختلاط نژادي، خدمت زنان، رهبر شدن افراد عادي، و تأکيد بر ساير عطاهاي روح‌القدس (نظير نبوت و شفا) بود

کليساهاي مختلف پنطيکاستي

کليساهايي که به پيروي از نهضت خيابان آزوسا تشکيل يافته‌اند، عبارتند از

Apostolic Faith Movement

Church of God

Church of God in Christ

Pentecostal Holiness Church

يکي ديگر از رهبران نهضت خيابان آزوزا، به نام ويليام دورهام (William Durham) علاوه بر موضوع تکلم به زبانها و عطاهاي روح‌القدس، بر کار تمام‌شده مسيح بر روي صليب و زندگي پيروزمند مسيحي تأکيد مي‌گذاشت. به‌دنبال کار دورهام، اين کليساها در ايالات متحده تشکيل يافت

Assemblies of God

Elim

Open Standard Churches

شخص ديگري به نام جان شيپي (Schaeppe)که پيرو نهضت پنطيکاستي بود، اين نکته را عنوان کرد که طبق کتاب اعمال، رسولان فقط به نام عيسي تعميد مي‌دادند. لذا او نيز کليساي جديدي را بنياد گذاشت که در خصوص تثليث عقايد مبهمي داشت که بي‌شباهت به عقيده يگانه‌انگاران نبود (که طبق آن، پدر و پسر و روح‌القدس هر سه به همان شخص، يعني به مسيح اشاره مي‌کنند). اين گروه به نام فقط عيسي
(Jesus Only)معروف شده‌‌اند. کليساهاي معتقد به اين عقيده عبارتند از

Pentecostal Assemblies of the World

United Pentecostal Church

بر اساس آمار موجود، کليساي Assemblies of Godکه در ايران ”جماعت رباني“ ناميده مي‌شود، بزرگترين کليساي آمريکا است و گفته مي‌شود که در سراسر جهان داراي سيصد ميليون عضو مي‌باشد. کليساي پنطيکاستي در ايران در دهه 1960 به وجود آمد و در سال 1972 رسماً تحت عنوان ”کليساي جماعت رباني“ به ثبت رسيد. طبق مشاهدات نگارنده، اين کليسا در ايران در سالهاي اخير بيشتر به الهيات کريزماتيک متمايل شده است در خصوص نهضت کريزماتيک در فصل آينده توضيح خواهيم داد

عقايد کليساهاي پنطيکاستي

مهم‌ترين عقيده کليساهاي پنطيکاستي اين است که تعميد به روح‌القدس تجربه‌اي مجزا و مستقل از تولد تازه و تعميد آب مي‌باشد و تنها نشانه دريافت آن، تکلم به زبانها مي‌باشد

کليساهاي پنطيکاستي در خصوص آموزه نجات، پيرو نظريه آرمينيوس هستند و معتقدند که شخص بعد از دريافت نجات، اگر زندگي مقدسي نداشته باشد، ممکن است نجات خود را از دست بدهد. همچنين، طبق همين نظريه، انسان داراي اراده آزاد است و خدا هيچکس را از قبل براي نجات يا هلاکت انتخاب نکرده، بلکه چون از قبل مي‌ديد چه کساني نجات خواهند يافت، نام آنان را پيش از آفرينش جهان در دفتر حيات نوشت

کليساهاي پنطيکاستي مانند باپتيست‌ها، فقط بزرگسالان را غسل تعميد مي‌دهند. براي اين کار، ايشان از روش غوطه‌ور ساختن استفاده مي‌کنند

اين کليساها تأکيد فراواني بر شفاي جسم دارند و اغلب معتقدند که بيماري در ايمانداران به‌علت گناه است. در صورتي که ايماندار توبه کند و ايمان کامل داشته باشد، بايد قطعاً شفا يابد. عقيده رايج در ميان پنطيکاستي‌ها اين بوده که به‌منظور درمان نبايد به پزشکان مراجعه کرد. طبق شواهد، بسياري از اين بيماران مردند. خود پرهام اغلب بيمار بود و دو پسرش در اثر بيماري در گذشتند

روش اداره کليسا

کليساهاي پنطيکاستي بيشتر به‌صورت شورايي تحت نظر شبان اداره مي‌شوند. هر جماعت محلي در اداره امور خود استقلال دارد. اعضا براي انتخاب شماسان و رهبران خود رأي مي‌دهند. زنان نيز اجازه خدمت دارند

از بطن کليساهاي پنطيکاستي، نهضت ديگري به وجود آمد که امروزه به همه فرقه‌ها رسوخ کرده و در همه جا اشاعه يافته است. اين نهضت را ”نهضت کريزماتيک“ مي‌نامند. در فصل بعد، به بحث در اين زمينه خواهيم پرداخت